Marigold: گياه Calendula officinalis كه بيشتر به نام گل هميشه‎ بهار معروف است، از قديم‎الايام بصورت موضعي مورد استفاده قرار مي‎ گرفته و در حال حاضر به عنوان يك آنتي سپتيك و ترميم دهنده زخم توسط كميسيون E آلمان مورد تأييد قرار گرفته است. ( 4صفحه 119) گياه فروشان معاصر فرآورده موضعي هميشه بهار را براي زخم‎ ها، سوختگي ‎ها، تاول ‎ها، بثورات جلدي، خشكي و ترك پوست، ‌زونا و واريس توصيه مي‎ كنند. استفاده از فرم دهان شويه آن نيز براي رفع التهاب دهان و ناحيه حلق مرسوم است.(16) پماد يا كرم هميشه بهار با مخلوط كردن 2 تا 5 گرم از گل ‎هاي آن با 100 گرم پماد چندبار در روز به كار مي ‎رود. فرم دهان شويه و لوسيون آن با آميختن 1 تا 2 قاشق چايخوري(10-5 ميلي ‎ليتر) تنطور هميشه بهار با 25/0 تا 5/0 ليتر آب تهيه مي ‎شود. عارضه جانبي مهم درماتيت تماسي آلرژيك است. هيچ عارضه جانبي خطرناكي گزارش نشده است و براي مصارف موضعي و خوراكي بي خطر مي ‎باشد. به نظر مي ‎رسد اثرات ضد التهابي آن بعلت تري ترپنوئيدها باشد. در مطالعه بر روي حيوانات، هميشه بهار گرانولاسيون را تحريك و گليكوپروتئين ‎ها و كلاژن را در زخم ‎ها افزايش مي ‎دهد(16) و در invitro داراي خواص آنتي ميكروبيال و تعديل كننده ايمني است.

Tannins: گياهان بسياري داراي تانين هستند كه بعنوان يك قابض به خشك شدن زخم‎ هاي مترشحه و خونريزي دهنده كمك مي‎ كنند. از جمله اين گياهان مي توان به برگ گردوي انگليسي،قضيب ذهب(Goldenrod)، Labradortea، اسطوخدوس (Lavender)، گل ماهور(Mullein)، پوست بلوط، ريوند چيني(Chinese rhubard)، گل راعي(St John's wort) و ترشك(Yellow dock) اشاره نمود. از تانين ‎ها به صورت موضعي در ضايعات باز ترشح‎ دار، زخم ‎ها، هموروئيد و سوختگي‎ هاي درجه 3 استفاده شده است. تانين‎ ها بر روي سطوح خونريزي دهنده يك اثر قابض يا هموستاتيك را بعلت انقباض عروقي موضعي و احتمالاً افزايش ميزان انعقاد موجب مي ‎شوند. عصاره آبي گياهان محتوي تانين بعلت انقباض عروقي و تشكيل لخته مصنوعي(احتمالاً ناشي از واكنش تانين‎ پروتئين) فعاليت هموستاتيك خود را نشان مي ‎دهند كه منجر به ايجاد يك توپي(Plug) مكانيكي براي متوقف نمودن خونريزي از عروق خوني كوچك مي شود(17). اين اثر مي تواند براي خونريزي هاي خفيف داخلي نيز مفيد باشد. كاربرد موضعي تانين ‎ها روي پوست واجد اثرات مطلوب در سوختگي ‎ها، اگزماي همراه با ترشح و عفونت ‎هاي ويروسي است. در اوايل قرن بيستم، اسپري ‎هاي محتوي تانين بعنوان درمان ترجيح داده شده در سوختگي ‎هاي شديد مورد استفاده قرار گرفتند. مجموعه تانين  پروتئين تشكيل شده بعنوان يك غشاي مصنوعي نيمه تراوا بنام eschar عمل مي‎ كند(18) اما بعلت ايجاد سطوح سمي تانيك اسيد كه گاهي اوقات از طريق پوست آسيب ديده جذب مي ‎شد، اين روش متروك گرديد. تانيك اسيد به سلول هاي ريشه‎اي(Stem Cells) اپي ‎تليال آسيب رسانده و سبب تشكيل اسكار وسيعي مي ‎گردد. با اين حال در چين هنوز هم از اين روش با استفاده از تانين ‎هاي متراكم كه سميت كمتري داشته و اپيدرم در حال بازسازي را تخريب نمي ‎كند، استفاده مي ‎شود. ساير گياهان محتوي تانين عبارتند از: گياه انجيلي Hamamelis(witchhazel)، نوعي علف نقره ايPotentilla tormentilla (tormentil)، بلوط Quercus(oak)، غافث Agrimonia)agrimony)، علف مباركGeum  (avens)، Krameria)rhatany)، شمعداني وحشي Geranium)Cranesbill)، تاتاري Carduus benedicta (blessed thistle)، صمغ عربي Acacia catechu (catechu)، دو دندانBidens (bur-marigold)،Sanguisorba (burnet)، پاي شيرAlchemilla (ladies mantle) و انجبارPolygonun (bistort).

استفاده از ساير فرم هاي دارويي در سوختگي ‎ها:

بطور معمول استفاده از گياهان يك راه مطمئن براي تقويت سيستم ‎هاي بدن است، مهم آن ست كه قبل از استفاده از گياه درماني، تشخيص مسجل گردد. از گياهان مي ‎توان بصورت عصاره‎ هاي خشك(كپسول ها، پودرها و چاي)، گليسيريت ‎ها (عصاره‎ هاي گليسريني)، يا تنطورها(عصاره‎ هاي الكلي) استفاده كرد. در صورتي كه دستور ديگري مدنظر نباشد، چاي را با ريختن يك قاشق چايخوري گياه در يك فنجان آب داغ مي ‎توان تهيه نمود. براي تهيه دم كرده، 5 تا 10 دقيقه برگ يا گل و 10 تا 20 دقيقه ريشه گياه را دم مي ‎كنند و 4-2 فنجان در روز نوشيده مي‎ شود. تنطورها را بايد به تنهايي يا در تركيب با ساير گياهان به كار برد.
براي فعال كردن سيستم ايمني و كاهش خطر عفونت در طي فاز حاد بيماري 60-30 قطره از قسمت هاي‎ مساوي از تنطورهاي كوكب كوهي(Echinaceae purpura) cone flower، و ختم ذهبيgoldenseal (Hydrastis Canadensis)، را هر 4-3ساعت يك بار به كار بريد.
گياه آب بشقابي Gotu kola)Centella asiatica) با موفقيت بسيار در سوختگي هاي درجه 2 و 3 به كار رفته است. كاربرد موضعي روزانه از چروكيدگي و تورم پوست پيشگيري يا آن را محدود و از تشكيل اسكار جلوگيري مي ‎نمايد. هم چنين بهبودي را زياد و فيبروز را كم مي ‎كند.
گياهاني كه جريان خون به پوست را بهبود مي‎ بخشند مي ‎توانند تحويل مواد غذايي به پوست را تسهيل نموده و مواد زايد متابوليكي را كاهش دهند. تركيبي از قسمت هاي مساوي از گياهان زير را بصورت چاي(يك فنجان 4 تا 6 بار در روز) يا تنطور (30تا60قطره 3 تا 4 بار در روز) تهيه نماييد.
Yarrow (Archillea millefolium)، Cleavers (Gallium aparine) بي ‎تي راخ، Prickly ash bark (xanthoxyllum clava herculis)،Marigold (Calendulaofficinalis) هميشه بهار، Ginger root (Zingiberofficinalis) زنجبيل.
براي برطرف نمودن درد حاد در سوختگي، قسمت‎ هاي مساوي از تنطور:
Jamaican dogwood (piscidia erythrina)؛
Valerian (Valeriana officinalis) سنبل‎الطيب؛
St. John's wort (Hypericum perforatum) گل راعي؛
California poppy (Escholzia californica) جام طلايي را با نصف قسمت از ياسمن زرد gelsemium)Gelsemium sempiverens) مخلوط نموده و در مرحله حاد 10 تا 15 قطره هر 15 دقيقه(تا 8 دوز) به كار بريد. براي برطرف نمودن دردهاي ژنراليزه 30قطره 3 تا 4 بار در روز استفاده نماييد(19).
مصرف خارجي فرآورده‎ هاي روغني گل راعي براي درمان و مرحله پس از درمان آسيب هاي حاد، كوفتگي ها، دردهاي عضلاني و سوختگي هاي درجه 1 مورد تأييد كميسيون E قرار گرفته است(20صفحه362).
برگ هماورComfrey (symphytum officinalis): يك فنجان چاي غليظ محتوي 10 قاشق چايخوري پر از اين گياه تهيه و براي شستشوي ناحيه استفاده نمايند. براي مدت طولاني بصورت خوراكي استفاده نشود زيرا خطر بالقوه براي آسيب كبدي را بدنبال دارد. پودر نارون Slipperyelm)ulmusrubra)، ريشه ختميMarshmallow (Althea officinalis)، Goldenseal و ريشه هماور را مخلوط و براي تسريع بهبودي و كاهش خطر عفونت در محل سوختگي به كار بريد(19). در فرانسه برگ گردو به صورت موضعي براي درمان آفتاب سوختگي و سوختگي هاي سطحي به كار رفته است.

منبع: پارسي طب